نقرس
Gout
📘 توضیح کلی
نقرس یک بیماری التهابی مفاصل است که بهدلیل رسوب کریستالهای اورات (اسید اوریک) در مفاصل ایجاد میشود. این بیماری معمولاً با حملات ناگهانی درد شدید، تورم و قرمزی مفصل (اغلب مفصل شست پا) همراه است. نقرس یکی از شایعترین آرتریتهای التهابی در بزرگسالان محسوب میشود.
🌍 همهگیرشناسی
- شیوع جهانی حدود ۱ تا ۴٪ جمعیت بزرگسال.
- مردان بیشتر از زنان مبتلا میشوند (نسبت ۳ به ۱).
- شیوع در سنین بالاتر و در بیماران با سندرم متابولیک بیشتر است.
- در ایران نیز نقرس در حال افزایش است، بهویژه با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی.
⚠️ علائم بالینی
- درد شدید و ناگهانی مفصل (اغلب شبانه).
- تورم، قرمزی و گرمی مفصل.
- درگیری شایع : شست پا، مچ پا، زانو.
- حملات معمولاً چند روز طول میکشند و سپس فروکش میکنند.
- در موارد مزمن : تشکیل توفوس (تودههای کریستالی زیر پوست).
🧪 علتهای بروز بیماری
- افزایش سطح اسید اوریک خون (هیپراوریسمی).
- رژیم غذایی پرپورین (گوشت قرمز، غذاهای دریایی، نوشیدنیهای شیرین).
- مصرف الکل.
- چاقی و سندرم متابولیک.
- بیماریهای کلیوی (کاهش دفع اسید اوریک).
- داروها (دیورتیکها، آسپرین با دوز پایین).
🛡️ راههای پیشگیری
- رژیم غذایی سالم و کم پورین.
- کاهش مصرف الکل و نوشیدنیهای شیرین.
- کنترل وزن و فعالیت بدنی منظم.
- کنترل فشار خون و دیابت.
- مصرف داروهای کاهشدهنده اسید اوریک در افراد پرخطر (با نظر پزشک).
🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی
|
نوع آزمایش |
کاربرد |
|
اندازهگیری اسید اوریک خون |
بررسی هیپراوریسمی |
|
آسپیراسیون مایع مفصلی |
مشاهده کریستالهای اورات زیر میکروسکوپ |
|
تصویربرداری (X-ray, Ultrasound) |
بررسی آسیب مفصلی و توفوس |
|
CBC و CRP |
بررسی التهاب |
💊 درمان بیماری
- درمان حمله حاد:
- NSAIDs (ایندومتاسین، ناپروکسن).
- کلشیسین.
- کورتیکواستروئیدها در موارد مقاوم.
- درمان طولانیمدت (پیشگیری):
- آلوپورینول یا فبوکسوستات (کاهش تولید اسید اوریک).
- پروبنسید (افزایش دفع اسید اوریک).
- رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی.
⚠️ عوارض و پیشآگهی
- حملات مکرر و مزمن.
- تخریب مفصل و ناتوانی حرکتی.
- تشکیل توفوس و تغییر شکل مفصل.
- بیماری کلیوی ناشی از رسوب کریستالها.
- پیشآگهی: با درمان مناسب قابل کنترل است.