🌸 لوپوس سیستمیک (SLE)

Systemic Lupus Erythematosus

📘 توضیح کلی

لوپوس سیستمیک یک بیماری خودایمنی مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب در اندام‌های مختلف می‌شود. این بیماری می‌تواند پوست، مفاصل، کلیه‌ها، قلب، ریه‌ها و سیستم عصبی را درگیر کند. شدت بیماری متغیر است و دوره‌های عود و خاموشی دارد.

🌍 همه‌گیرشناسی

• شیوع جهانی حدود ۲۰ تا ۱۵۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر.
• زنان (به‌ویژه در سنین باروری) ۹ برابر بیشتر از مردان مبتلا می‌شوند.
• در ایران نیز موارد لوپوس گزارش شده و بیشتر در زنان جوان دیده می‌شود.
• عوامل خطر : ژنتیک، هورمون‌های جنسی، عوامل محیطی (نور خورشید، عفونت‌ها).

⚠️ علائم بالینی

• خستگی شدید.
• درد و تورم مفاصل.
• بثورات پوستی پروانه‌ای شکل روی صورت.
• حساسیت به نور خورشید.
• تب‌های مکرر.
• ریزش مو.
• درگیری کلیوی (نفریت لوپوسی).
• درگیری قلبی - ریوی (پریکاردیت، پلوریت).
• اختلالات عصبی (تشنج، سایکوز).

🧪 علت‌های بروز بیماری

• اختلال در تنظیم سیستم ایمنی و تولید آنتی‌بادی‌های خودی.
• عوامل ژنتیکی  (HLA-DR2, HLA-DR3) .
• عوامل محیطی : نور خورشید، داروها (Drug-induced lupus)، عفونت‌ها.
• هورمون‌های جنسی (استروژن).

🛡️ راه‌های پیشگیری

• پیشگیری کامل ممکن نیست، اما:
  • اجتناب از نور خورشید و استفاده از ضدآفتاب.
  • اجتناب از داروهای محرک لوپوس.
  • پایش منظم بیماران پرخطر.
  • سبک زندگی سالم (خواب کافی، تغذیه مناسب).

🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی

💊 درمان بیماری

• داروهای ضدالتهاب و ایمنی:
  • کورتیکواستروئیدها  (Prednisone) .
  • داروهای سرکوب‌کننده ایمنی  (Azathioprine, Cyclophosphamide, Mycophenolate) .
  • داروهای بیولوژیک   (Belimumab, Rituximab) .
• داروهای علامتی:
  • NSAIDs  برای درد مفاصل.
  • هیدروکسی‌کلروکین برای علائم پوستی و مفصلی.
• مراقبت حمایتی: 
  • اجتناب از نور خورشید.
  • رژیم غذایی سالم و مکمل‌های ویتامین D و کلسیم.

⚠️ عوارض و پیش‌آگهی

• نارسایی کلیه.
• بیماری قلبی - عروقی.
• عفونت‌های مکرر به‌دلیل درمان‌های سرکوب‌کننده ایمنی.
• مشکلات بارداری (سقط، پره‌اکلامپسی).
• پیش‌آگهی : بیماری مزمن است اما با درمان مناسب قابل کنترل بوده و بیماران می‌توانند زندگی نسبتاً طبیعی داشته باشند.