هپاتیت ناشی از دارو

Drug-Induced Hepatitis

📘 معرفی بیماری

هپاتیت ناشی از دارو یک نوع التهاب کبدی است که در اثر مصرف برخی داروها یا مواد شیمیایی ایجاد می‌شود. کبد به‌عنوان عضو اصلی متابولیسم داروها، در معرض آسیب مستقیم یا غیرمستقیم قرار دارد. این بیماری می‌تواند از یک التهاب خفیف و گذرا تا نارسایی شدید و تهدیدکننده زندگی کبدی بروز کند.

🌍 شیوع و اهمیت

• یکی از شایع‌ترین علل هپاتیت حاد غیر ویروسی در جهان.
• شیوع بیشتر در بیماران مصرف‌کننده داروهای طولانی‌مدت یا داروهای پرخطر برای کبد.
• اهمیت بالینی : تشخیص سریع و قطع داروی عامل می‌تواند از پیشرفت به سمت نارسایی کبدی جلوگیری کند.

⚠️ نشانه‌ها و علائم

• خستگی و ضعف عمومی.
• زردی پوست و چشم‌ها.
• تهوع، استفراغ و کاهش اشتها.
• درد در ناحیه بالای شکم (سمت راست).
• ادرار تیره و مدفوع روشن.
• در موارد شدید: خون‌ریزی، اختلال هوشیاری و علائم نارسایی کبدی.

🩺 توضیح بالینی بیماری

در هپاتیت ناشی از دارو، ترکیبات دارویی یا متابولیت‌های آن‌ها باعث آسیب مستقیم به سلول‌های کبدی یا تحریک سیستم ایمنی علیه کبد می‌شوند. این آسیب می‌تواند به‌صورت هپاتیت حاد، مزمن یا کلستاتیک بروز کند. برخی داروها مانند استامینوفن در دوز بالا باعث نکروز مستقیم سلول‌های کبدی می‌شوند، در حالی که داروهایی مانند ایزونیازید یا متیل‌دوپا می‌توانند واکنش‌های ایمنی ایجاد کنند.

🔬 علت‌های اصلی

• داروهای شایع: استامینوفن (در دوز بالا)، ایزونیازید، ریفامپین، متیل‌دوپا، آموکسی‌سیلین-کلاولانات.
• داروهای ضدسرطان و شیمی‌درمانی.
• داروهای ضدصرع (فنی‌توئین، والپروات).
• گیاهان دارویی و مکمل‌های غیرمجاز.
• مواد شیمیایی صنعتی.

🛡️ راه‌های پیشگیری

• مصرف داروها طبق دستور پزشک و اجتناب از مصرف خودسرانه.
• پایش منظم عملکرد کبد در بیماران تحت درمان طولانی‌مدت.
• اجتناب از مصرف همزمان داروهای پرخطر برای کبد.
• اطلاع‌رسانی به پزشک درباره مصرف مکمل‌ها یا داروهای گیاهی.

🔬 آزمایش‌ها و تشخیص

💊 درمان

• قطع فوری داروی عامل.
• درمان حمایتی: مایعات، کنترل علائم، پایش عملکرد کبد.
• در موارد شدید: استفاده از داروهای خاص مانند N-acetylcysteine برای مسمومیت با استامینوفن.
• پیوند کبد در نارسایی شدید و غیرقابل برگشت.
• آموزش بیمار برای اجتناب از مصرف مجدد داروی عامل.

⚠️ عوارض و آینده بیماری

• پیشرفت به سمت نارسایی کبدی.
• سیروز در موارد مزمن.
• مرگ در موارد شدید و درمان‌نشده.
• پیش‌آگهی: با تشخیص سریع و قطع داروی عامل، اغلب بیماران بهبود کامل می‌یابند.