نام آزمایش : CH50 (ارزیابی عملکرد کمپلمان در بدن انسان )

(Total Hemolytic Complement)

توضیح کلی آزمایش

آزمایش CH50 برای ارزیابی عملکرد کامل مسیر کلاسیک کمپلمان انجام می‌شود. این آزمایش میزان فعالیت همولیتیک کمپلمان را اندازه‌گیری می‌کند و نشان می‌دهد که آیا اجزای اصلی مسیر کلاسیک (C1  تا  C9) به‌درستی عمل می‌کنند یا خیر.  CH50  یک آزمایش عملکردی است، نه فقط اندازه‌گیری غلظت و در بررسی نقص‌های مادرزادی یا مصرف کمپلمان در بیماری‌های خودایمنی کاربرد دارد.

کاربردهای بالینی آزمایش

• بررسی نقص‌های مادرزادی کمپلمان
• بررسی بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس
• بررسی آنژیوادم ارثی یا اکتسابی
• بررسی عفونت‌های مکرر باکتریایی
• بررسی واسکولیت یا گلومرولونفریت
• پایش فعالیت کمپلمان در بیماری‌های التهابی
• بررسی مصرف کمپلمان در شرایط فعال بیماری

فیزیولوژی و مکانیسم آزمایش

در مسیر کلاسیک کمپلمان، اجزای C1 تا C9 به‌صورت زنجیره‌ای فعال می‌شوند و منجر به تخریب سلول‌های هدف می‌شوند. آزمایش CH50 با استفاده از گلبول‌های قرمز حساس‌شده، میزان توانایی سرم بیمار در ایجاد همولیز را اندازه‌گیری می‌کند. کاهش CH50 نشان‌دهنده نقص یا مصرف بیش‌ازحد یکی از اجزای مسیر کلاسیک است.

علائم بالینی مرتبط با کاهش CH50

• عفونت‌های مکرر باکتریایی (به‌ویژه  Neisseria)
• علائم لوپوس یا واسکولیت
• تورم‌های مکرر بدون کهیر (آنژیوادم)
• علائم گلومرولونفریت یا نفریت لوپوسی
• تب، درد مفاصل یا ضعف عمومی
• سابقه خانوادگی نقص ایمنی یا بیماری‌های خودایمنی
• پاسخ ضعیف به واکسن‌ها یا درمان‌های ضدعفونی

آزمایش‌های مکمل

• C3  و C4 برای بررسی اجزای کمپلمان
• C1 Inhibitor  برای بررسی آنژیوادم
• ANA  و Anti-dsDNA برای بررسی لوپوس
• CBC  و ESR برای بررسی التهاب
• آزمایش ‌های ایمونولوژیک برای بررسی نقص ایمنی
• بررسی عملکرد کلیوی (Cr, BUN  و پروتئین ادرار)
• بررسی آنتی‌بادی‌های خاص یا ایمونوگلوبولین‌ها
• آزمایش ‌های ژنتیکی در موارد نقص مادرزادی
• تصویربرداری کلیه یا مفاصل در موارد خاص

ضرورت تشخیص زودهنگام

تشخیص زودهنگام کاهش CH50 می‌تواند به شناسایی نقص ایمنی، بیماری‌های خودایمنی، یا مصرف کمپلمان در شرایط فعال بیماری کمک کند. درمان مناسب می‌تواند از عفونت‌های خطرناک، آسیب کلیوی، یا حملات تورمی جلوگیری کند.

عوارض تشخیص دیرهنگام

• عفونت‌های مکرر و مقاوم
• آسیب کلیوی یا نارسایی مزمن
• حملات شدید آنژیوادم
• پیشرفت بیماری‌های خودایمنی
• بستری‌های مکرر یا طولانی‌مدت
• کاهش کیفیت زندگی
• نیاز به درمان‌های ایمونولوژیک شدید

عواملی که باعث کاهش CH50 می‌شوند

• نقص مادرزادی در یکی از اجزای کمپلمان
• مصرف کمپلمان در بیماری‌های خودایمنی فعال
• آنژیوادم ارثی یا اکتسابی
• لوپوس یا گلومرولونفریت
• نمونه‌گیری صحیح و بررسی در آزمایشگاه تخصصی

عواملی که باعث افزایش CH50 می‌شوند

• التهاب حاد یا عفونت باکتریایی
• مصرف داروهای ضدالتهاب
• بارداری یا شرایط فیزیولوژیک خاص
• خطای آزمایشگاهی یا نمونه‌گیری پس از درمان