🎀 سرطان پستان

Breast Cancer

📘 توضیح کلی

سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در زنان است و زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در بافت پستان شروع به رشد و تقسیم کنترل‌نشده می‌کنند. این سرطان می‌تواند در مجاری شیری یا لوبول‌ها (غدد تولیدکننده شیر) آغاز شود و در صورت عدم درمان به سایر بخش‌های بدن گسترش یابد.

🌍 همه‌گیرشناسی

• شایع‌ترین سرطان در زنان جهان؛ حدود ۱ نفر از هر ۸ زن در طول زندگی مبتلا می‌شود.
• دومین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان پس از سرطان ریه.
• در ایران، سرطان پستان شایع‌ترین سرطان زنان است و معمولاً در سنین پایین‌تر نسبت به کشورهای غربی تشخیص داده می‌شود.
• عوامل خطر: سابقه خانوادگی، جهش‌های ژنتیکی (BRCA1, BRCA2)، سن بالا، هورمون‌درمانی طولانی‌مدت، چاقی، مصرف الکل.

⚠️ علائم بالینی

• وجود توده یا سفتی در پستان یا زیر بغل.
• تغییر شکل یا اندازه پستان.
• ترشح غیرطبیعی از نوک پستان (گاهی خونی).
• تغییرات پوستی (قرمزی، فرورفتگی، پوست پرتقالی).
• درد یا حساسیت غیرمعمول در پستان.

🧪 علت‌های بروز بیماری

• جهش‌های ژنتیکی  (BRCA1, BRCA2, TP53) .
• عوامل هورمونی (افزایش طولانی‌مدت استروژن).
• سبک زندگی ناسالم (چاقی، مصرف الکل، کم‌تحرکی).
• سابقه خانوادگی و وراثت.
• افزایش سن.

🛡️ راه‌های پیشگیری

• غربالگری منظم با ماموگرافی.
• معاینه ماهانه پستان توسط خود فرد.
• سبک زندگی سالم (وزن مناسب، ورزش، رژیم غذایی متعادل).
• اجتناب از مصرف الکل و دخانیات.
• مشاوره ژنتیک در افراد پرخطر.

🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی

💊 درمان بیماری

• جراحی:
  • لامپکتومی (برداشتن توده).
  • ماستکتومی (برداشتن کامل پستان).
• رادیوتراپی :  برای کاهش خطر عود.
• شیمی‌درمانی :  قبل یا بعد از جراحی.
• هورمون‌تراپی :   تاموکسیفن، مهارکننده‌های آروماتاز.
• درمان هدفمند :  تراستوزوماب (Herceptin) برای HER2 مثبت.
• ایمونوتراپی :  در موارد خاص.

⚠️ عوارض و پیش‌آگهی

• عود سرطان یا متاستاز به استخوان، کبد، ریه و مغز.
• عوارض درمان (ریزش مو، خستگی، تهوع).
• مشکلات روانی و اجتماعی (افسردگی، اضطراب).
• پیش‌آگهی : بستگی به مرحله بیماری دارد؛ تشخیص زودهنگام شانس بقا را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.