🌸 سرطان تخمدان

Ovarian Cancer

📘 توضیح کلی

سرطان تخمدان یکی از سرطان‌های شایع دستگاه تناسلی زنان است که معمولاً در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در تخمدان شروع به رشد و تقسیم کنترل‌نشده می‌کنند. به‌دلیل علائم غیراختصاصی، تشخیص زودهنگام دشوار است و همین موضوع باعث مرگ‌ومیر بالای آن می‌شود.

🌍 همه‌گیرشناسی

• هشتمین سرطان شایع در زنان در جهان.
• سالانه بیش از ۳۰۰ هزار مورد جدید گزارش می‌شود.
• پنجمین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان.
• در ایران نیز سرطان تخمدان یکی از سرطان‌های شایع زنان است.
• عوامل خطر: سن بالا، سابقه خانوادگی، جهش‌های ژنتیکی (BRCA1, BRCA2)، ناباروری، درمان‌های هورمونی طولانی‌مدت.

⚠️ علائم بالینی

• نفخ و احساس پری شکم.
• درد یا فشار لگنی.
• تغییر در عادات دفع (یبوست یا اسهال).
• کاهش وزن بدون علت.
• خونریزی غیرطبیعی رحمی.
• خستگی و ضعف عمومی.

🧪 علت‌های بروز بیماری

• جهش‌های ژنتیکی (BRCA1, BRCA2, Lynch syndrome) .
• سابقه خانوادگی سرطان تخمدان یا پستان.
• ناباروری یا عدم بارداری.
• مصرف طولانی‌مدت هورمون‌های جایگزین.
• افزایش سن (بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال).

🛡️ راه‌های پیشگیری

• مشاوره ژنتیک و غربالگری در افراد پرخطر.
• مصرف قرص‌های ضدبارداری (کاهش خطر).
• بارداری و شیردهی (اثر محافظتی).
• جراحی پیشگیرانه (برداشتن تخمدان‌ها) در افراد با جهش ژنتیکی پرخطر.
• سبک زندگی سالم (ورزش، رژیم غذایی متعادل).

🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی

💊 درمان بیماری

• جراحی :  برداشتن تخمدان، رحم و بافت‌های درگیر.
• شیمی‌درمانی :  معمولاً پس از جراحی (داروهای پلاتینیوم مانند کاربوپلاتین).
• درمان هدفمند :  مهارکننده‌های PARP در بیماران با جهش  BRCA .
• هورمون‌تراپی :  در برخی موارد خاص.
• ایمونوتراپی :  در حال بررسی و استفاده محدود.

⚠️ عوارض و پیش‌آگهی

• عود بیماری شایع است.
• متاستاز به اندام‌های شکمی و لگنی.
• عوارض درمان (تهوع، ریزش مو، ضعف ایمنی).
• پیش‌آگهی : بستگی به مرحله بیماری دارد؛ تشخیص زودهنگام شانس بقا را افزایش می‌دهد، اما اغلب در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود.