👶 سندرم داون (تریزومی ۲۱)

Down Syndrome (Trisomy 21)

📘 توضیح کلی

سندرم داون یک اختلال ژنتیکی شایع است که به‌دلیل وجود یک کروموزوم اضافی در جفت ۲۱ (تریزومی ۲۱) رخ می‌دهد. این وضعیت باعث ویژگی‌های ظاهری خاص، تأخیر رشد ذهنی و جسمی، و افزایش خطر برخی بیماری‌ها می‌شود. شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است و با مراقبت مناسب می‌توان کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

🌍 همه‌گیرشناسی

• شایع‌ترین اختلال کروموزومی زنده‌مانده در انسان.
• شیوع جهانی : حدود ۱ در ۷۰۰ تولد زنده.
• در ایران نیز یکی از شایع‌ترین اختلالات ژنتیکی نوزادان است.
• خطر ابتلا با افزایش سن مادر (به‌ویژه بالای ۳۵ سال) بیشتر می‌شود.

⚠️ علائم بالینی

• ویژگی‌های ظاهری : صورت پهن، چشم‌های بادامی، زبان بزرگ‌تر، گردن کوتاه.
• تأخیر رشد ذهنی و یادگیری.
• مشکلات گفتاری و حرکتی.
• بیماری‌های همراه : نقایص قلبی مادرزادی، مشکلات تیروئید، افزایش خطر عفونت‌ها، لوسمی.
• کاهش تون عضلانی (هیپوتونی).

🧪 علت‌های بروز بیماری

• وجود یک کروموزوم اضافی در جفت ۲۱ (تریزومی کامل).
• موزائیسم (بخشی از سلول‌ها دارای کروموزوم اضافی).
• ترانس‌لوکاسیون (انتقال بخشی از کروموزوم ۲۱ به کروموزوم دیگر).

🛡️ راه‌های پیشگیری

• پیشگیری کامل ممکن نیست.
• غربالگری پیش از زایمان برای تشخیص زودهنگام.
• مشاوره ژنتیک برای خانواده‌های پرخطر.
• بارداری در سنین پایین‌تر خطر را کاهش می‌دهد.

🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی

💊 درمان و مراقبت

• درمان قطعی وجود ندارد.
• مراقبت چندرشته‌ای شامل:
  • جراحی نقایص قلبی مادرزادی.
  • درمان مشکلات تیروئید و گوارشی.
  • توانبخشی (گفتاردرمانی، کاردرمانی، فیزیوتراپی).
  • آموزش ویژه و حمایت اجتماعی.
• پایش منظم برای پیشگیری از عوارض (عفونت‌ها، مشکلات بینایی و شنوایی).

⚠️ عوارض و پیش‌آگهی

• مشکلات قلبی و ریوی.
• افزایش خطر لوسمی در کودکی.
• مشکلات یادگیری و استقلال فردی.
• امید به زندگی : در گذشته کوتاه بود، اما امروزه با مراقبت مناسب بسیاری از بیماران می‌توانند تا ۶۰ سال یا بیشتر زندگی کنند.