🦴 آرتریت روماتوئید (RA)
Rheumatoid Arthritis
📘 توضیح کلی
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی مزمن است که باعث التهاب مفاصل میشود. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به غشای سینوویال (پوشش داخلی مفصل) حمله کرده و منجر به تورم، درد و تخریب تدریجی مفصل میگردد. RA میتواند علاوه بر مفاصل، اندامهای دیگر مانند قلب، ریه و چشم را نیز درگیر کند.
🌍 همهگیرشناسی
- شیوع جهانی حدود ۰.۵ تا ۱٪ جمعیت.
- زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان مبتلا میشوند.
- شروع بیماری معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی.
- در ایران نیز RA یکی از شایعترین بیماریهای روماتولوژیک است.
⚠️ علائم بالینی
- درد و تورم مفاصل (بهویژه مفاصل کوچک دست و پا).
- خشکی صبحگاهی مفاصل (بیش از ۳۰ دقیقه).
- کاهش دامنه حرکتی.
- خستگی و ضعف عمومی.
- تغییر شکل مفاصل در مراحل پیشرفته.
- علائم خارجمفصلی : ندولهای روماتوئیدی، التهاب چشم، درگیری قلب و ریه.
🧪 علتهای بروز بیماری
- واکنش خودایمنی علیه بافتهای مفصلی.
- عوامل ژنتیکی (HLA-DR4) .
- عوامل محیطی : سیگار، عفونتهای ویروسی.
- هورمونها (شیوع بیشتر در زنان).
🛡️ راههای پیشگیری
- پیشگیری کامل ممکن نیست، اما:
- اجتناب از سیگار.
- سبک زندگی سالم (ورزش، تغذیه مناسب).
- پایش افراد پرخطر با سابقه خانوادگی.
🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی
|
نوع آزمایش |
کاربرد |
|
RF (فاکتور روماتوئید) |
آزمایش اولیه برای RA |
|
Anti-CCP |
اختصاصیتر برای RA |
|
ESR و CRP |
بررسی شدت التهاب |
|
CBC |
بررسی کمخونی ناشی از بیماری مزمن |
|
تصویربرداری (X-ray, MRI) |
بررسی تخریب مفصلی |
💊 درمان بیماری
- داروهای تعدیلکننده بیماری (DMARDs) :
- متوترکسات (Methotrexate) .
- لفلونوماید، سولفاسالازین، هیدروکسیکلروکین.
- داروهای بیولوژیک:
- Anti-TNF (Infliximab, Etanercept).
- Rituximab, Tocilizumab.
- داروهای علامتی:
- NSAIDs برای درد و التهاب.
- کورتیکواستروئیدها در حملات حاد.
- توانبخشی:
- فیزیوتراپی و کاردرمانی.
- ورزشهای سبک برای حفظ حرکت مفصل.
⚠️ عوارض و پیشآگهی
- تخریب و تغییر شکل مفاصل.
- ناتوانی حرکتی.
- افزایش خطر بیماریهای قلبی- عروقی.
- پوکی استخوان ناشی از داروها یا بیماری.
- پیشآگهی : بیماری مزمن است اما با درمان مناسب میتوان پیشرفت آن را کند کرد.